Otizm İçin Görsel Zamanlayıcılar: Bilmeniz Gereken Her Şey

Bazıları zamanın var olmadığını, bunun bir illüzyon ve sadece zihnimizde var olan bir insan yapısı olduğunu söyleyebilir.Otistik çocukları olan birçok ebeveyn için bu, gerçekten çok farklı bir deneyimdir. Çocuğunuzu dişlerini fırçalamaya gönderdikten sonra saatin tik taklarını izlemek ve okulun başlamasına sadece birkaç dakika kaldığını bilmek, zamanı son derece gerçek hissettirir.​

Bu, spektrumda çocukları olan ebeveynlerin sıkça dile getirdiği bir konudur. Peki, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan birçok çocuk neden zamana karşı duyarsız görünüyor ve bu konuda ne yapılabilir? Otizm için görsel zamanlayıcılar bu konuda yardımcı olabilecek bir yöntemdir ve işte onlar hakkında bilmeniz gerekenler.​

Otizm ve Zaman Algısı

Son araştırmalar, otistik çocukların zamanı anlama ve aktiviteler arasında geçiş yapma konusunda yaşadığı zorluklara ışık tutmaktadır. Bir çalışma üç ana zorluğu belirlemiştir: 

• Zaman kavramlarını kavrama ve saatleri kullanmada güçlükler,​
• Gelecekteki olaylara hazırlanma konusunda sorunlar ve​
• Özellikle özel ilgi alanlarına yoğunlaştıklarında, zamanı değerli görmeme.​

Bu zamanla ilgili davranışlar, otistik çocukları ve ailelerini önemli ölçüde etkileyebilir, bu nedenle geçişleri yönetmelerine ve yürütücü işlev becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak pratik çözümler bulmak önemlidir.​

Görsel Zamanlayıcılar Nedir?

Birçok kişi, görsel zamanlayıcıları zaman körlüğü için ideal bir uyum aracı olarak görmektedir. Terapistler genellikle yürütücü işlev bozukluğu, DEHB ve otizm gibi durumlar için bunları önerirler. Bu zamanlayıcılar, hem görsel hem de işitsel hatırlatıcılar sunarak zaman farkındalığını artırır.​

Görsel zamanlayıcılar genellikle renkler, şekiller veya hareketli grafikler gibi görsel ipuçlarını kullanarak zamanın geçişini temsil eder ve kullanıcılara belirli bir aktivite veya görev için ne kadar zaman kaldığını anlamalarında yardımcı olur.​

Geleneksel zaman yönetimi yöntemleriyle zorlanan veya zaman gibi soyut kavramları anlamakta güçlük çeken bireyler için faydalı olabilirler.​

Otizm İçin Görsel Zamanlayıcıların Faydaları

Görsel zamanlayıcıların kullanımı, otistik çocukların zamanlarını etkili bir şekilde yönetmelerine ve görevlerini tamamlamalarına önemli avantajlar sağlayabilir. İşte görsel zamanlayıcıların en önemli faydalarından bazıları:​

Zaman Kavramını Öğretir

Görsel zamanlayıcılar, özel ihtiyaçları olan çocuklara zaman kavramlarını öğretmek için faydalı araçlardır. Hem görsel ipuçları hem de işitsel uyarılar sağlayarak zaman anlayışına yardımcı olurlar.​

Sonuç olarak, görsel zamanlayıcılar bağımsızlığı ve görev tamamlama becerilerini teşvik eder. Geri sayım özellikleri, farklı renkli ışıklar ve resimler, küçük çocuklarda zaman farkındalığını artıran harika görsellerdir.​

Zaman Duyarlı Görevler İçin İdealdir

Zamanın geçişini görsel olarak hatırlatmak, spektrumda olan çocukların zaman duyarlı bir aktiviteyi tamamlamaları gerektiğinde faydalı olabilir. Birçok görsel zamanlayıcı, analog bir saatte zaman geçtikçe küçülen kırmızı bir disk içerir.​

Görevde kalmanın zor olduğu durumlarda, tamamlanması gereken her bir görev parçasına atanmış ışıklara sahip belirli bir görsel zamanlayıcı veya zaman takipçisi iyi çalışır.​

Ekran Süresini Yönetmeye Yardımcı Olur

Nörotipik çocukların birçok ebeveyni de ekran süresini sınırlamak için görsel zamanlayıcı uygulamalarını kullanır. Bir alarm, sesli komut veya resim, zamanın nasıl azaldığını gösterir. Bu şekilde, çocuklar zamanın geçişinin farkına varır ve bir saatlik zaman sınırı artık soyut bir kavram olmaktan çıkar.​

Biz yetişkinler de ekran başındayken "zaman körü" olabiliriz. Sınırlı zaman bilgisine sahip çocuklar için, zamanın tükenmekte olduğunu gösteren görseller olmadığında, zaman sınırlarına uymak zordur.​

Görsel Öğrenenler İçin Faydalıdır

Spektrumda olan birçok çocuk görsel öğrenicidir. Görsel öğrenenler için, görsel zamanlayıcılar zamanın geçişini "görmelerini" sağlayarak ihtiyaç duydukları girdiyi sağlar.​

Ebeveynler, bu zamanlayıcıların çocukları için nasıl çalışabileceğine dair görsel bir örnek arıyorsa, Time Timer tarafından hazırlanan bu video basit bir açıklama sunmaktadır.​

Evde ve Okulda Kullanılabilir

Öğretmenler bile görsel zamanlayıcıların iyi çalıştığını kabul ediyor. Bu kullanışlı cihazlar, genellikle sınıflarda bir aktivitenin süresini göstermek veya sıra almayı teşvik etmek için kullanılır. Özel ihtiyaçları olan çocuklar için, okulda bir gün daha öngörülebilir ve güvenli hissettirebilir, çünkü sınıfta ne kadar zaman geçireceklerini "görebilirler".​

Evde, günlük görevler ve rutinler görsel zamanlayıcılar sayesinde daha sorunsuz işler ve çocuklar zamanı fark ederek sorumluluklarını yerine getirir. Görsel zamanlayıcılar daha düzenli ve uyumlu bir ev ortamı sağlarken, maalesef her anın zamanlanması spontane anları azaltabilir.

Görsel Zamanlayıcı Türleri

Piyasada pek çok farklı görsel zamanlayıcı bulunmaktadır ve aileler çocuklarının ihtiyaçlarına göre seçim yapmalıdır. Özellikle duyusal hassasiyetler bu seçimde önemli bir rol oynayabilir. İşitsel hassasiyetleri olan çocuklar için, yüksek sesli alarm veya tıklama sesi rahatsız edici olabilir.

Görsel Zamanlayıcı Uygulamaları

Elektronik cihazları seven çocuklar için görsel zamanlayıcı uygulamaları giderek popülerleşiyor. En iyi uygulamaları seçmek için diğer otizmli çocukların ebeveynlerinden tavsiye alabilir, yorumları okuyabilirsiniz. Önce ücretsiz bir uygulama deneyerek çocuğunuza uygunluğunu test edin. Daha sonra ihtiyaç duyarsanız ücretli özelliklere geçiş yapabilirsiniz.

Fiziksel Zamanlayıcılar

Uygulamaların yanı sıra, kum saati gibi basit zamanlayıcılardan ışık, ses, resim ve sesli yönlendirme özellikleri bulunan daha gelişmiş görsel zamanlayıcılara kadar birçok seçenek bulunur. Satın almadan önce ergoterapistiniz veya çocuğunuzun öğretmeninden tavsiye alabilirsiniz.

Görsel Zamanlayıcılar Nasıl ve Ne Zaman Kullanılır?

• Kum saatleri, banyoda diş fırçalama veya el yıkama sürelerini çocuklara göstermek için idealdir.
• Analog görsel zamanlayıcılar, çocuğun zaman odaklı aktivitelerde geçireceği süreyi fark etmesini sağlar.
• Görsel zamanlayıcı uygulamaları, ekran süresini kısıtlamak için kullanılabilir.
• Zamanlayıcılar, geçiş süreçlerini kolaylaştırmak için faydalıdır. Bir sonraki adımı bilmek çocukların kaygısını azaltır.

Otizm spektrumundaki çocuklar genellikle yapılandırılmış ve öngörülebilir ortamları tercih eder. Görsel zamanlayıcılar belirsizliği azaltarak özel ihtiyaçlı çocuklara kontrol duygusu kazandırır. Ev içinde analog saatler kullanmak ve zamanı çocuk dostu bir dille ifade etmek, öğrenmeyi günlük hayata taşır.

Ancak serbest zamanın önemini unutmayın. Hafta sonu gibi özel anlarda zamanlayıcıları kapatmak, çocukların hayatın güzelliklerine spontan olarak katılmalarını sağlar. Çocukların özel ilgi alanlarına daldığı yaratıcı anlarda, sürekli çalan bir zamanlayıcı rahatsız edici olabilir. Çocuklar için zamanın soyut olması tesadüf değildir; onların da plansız ve özgür zamanlara ihtiyacı vardır.

Sıkça Sorulan Sorular

Görsel zamanlayıcılar neden otizm için faydalıdır?
Zamanın somut bir şekilde anlaşılmasını sağlar, aktiviteler arasında geçişleri kolaylaştırarak kaygıyı azaltır ve bağımsızlığı teşvik eder.

Görsel zamanlayıcı örneği nedir?
Kırmızı bir disk içeren analog saat örnek olarak verilebilir. Zaman ilerledikçe disk küçülür ve kalan zamanı görsel olarak gösterir.

Ekran süresi otizmli çocuklar için neden zararlıdır?
Uzun süreli ekran kullanımı duyusal sorunları artırabilir, sosyal etkileşimleri ve dikkat becerilerini olumsuz etkileyebilir.

Görsel zamanlayıcı kullanmaya ne zaman başlanmalı?
Çocuğunuz temel zaman ve program kavramlarını anlamaya başladığında kullanmaya başlayabilirsiniz. Erken dönemde başlamak rutinleri yerleştirmeye yardımcı olur.